Στο άρθρο 4 του νόμου περιγράφονται λεπτομερώς οι σκοποί και οι δραστηριότητες των ενεργειακών κοινοτήτων, οι οποίες μπορούν να έχουν κερδοσκοπικό ή μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- Λειτουργία φωτοβολταϊκού συστήματος σε κτίριο ή πάρκο για εικονική αυτοπαραγωγή των μελών της κοινότητας (π.χ. νοικοκυριά σε πολυκατοικίες, μικρές επιχειρήσεις κ.α.)
- Λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου από ΟΤΑ ή πάροχο ενέργειας για ηλιακή κοινωνική πολιτική
- Λειτουργία αιολικού πάρκου από τα μέλη της κοινότητας ή/και από ΟΤΑ για εικονική αυτοπαραγωγή ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο
- Καταρχάς με την εικονική αυτοπαραγωγή εξαλείφεται ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας από νοικοκυριά, δήμους και επιχειρήσεις, δηλαδή η έλλειψη χώρου για την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού. Πλέον όλοι μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στον ήλιο. Κάποιοι δήμοι, όπως ήδη έχουν σχέδια για την εκμετάλλευση των οροφών σχολείων (τα οποία έχουν συγκριτικά μικρή και εποχική κατανάλωση σε σχέση με τη διαθέσιμη οροφή τους) με τοποθέτηση φωτοβολταϊκών για εικονική αυτοπαραγωγή. Η παραγόμενη ενέργεια θα συμψηφίζεται με καταναλώσεις άλλων δημοτικών κτιρίων ή με μετρητές ευάλωτων νοικοκυριών στο πλαίσιο της ηλιακής κοινωνικής πολιτικής των δήμων.
- Πώς μπορεί η ηλιακή κοινωνική πολιτική να καταπολεμήσει την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα;
- Η αξιοποίηση του ήλιου μπορεί να μας βοηθήσει να εξαλείψουμε την ενεργειακή φτώχεια, η οποία τα τελευταία χρόνια μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Σήμερα επιδοτούμε την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου. Ωστόσο το μέτρο αυτό είναι εντελώς αναποτελεσματικό: αφενός δεν βοηθάει τα νοικοκυριά να βγουν οριστικά από το καθεστώς στήριξης (τα νοικοκυριά θα χρειάζονται βοήθεια κάθε χρόνο), αφετέρου δεν συνεισφέρει στον εκδημοκρατισμό του ενεργειακού τομέα (ουσιαστικά τα χρήματα αυτά καταλήγουν να επιδοτούν το σημερινό σύστημα παραγωγής ενέργειας).
- Αντίθετα, μπορούμε να βοηθηθούν τα ευάλωτα νοικοκυριά να γίνουν τα ίδια μικροπαραγωγοί της δικής τους ενέργειας που χρειάζονται. Πώς; Χαρίζοντάς τους – στο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής – φωτοβολταϊκά πάνελ, τα οποία μπορούν να εγκατασταθούν είτε σπίτι τους είτε – εφόσον δεν έχουν χώρο – σε φωτοβολταϊκό πάρκο της κοινότητας, η παραγόμενη ενέργεια του οποίου θα πιστώνεται μέσω εικονικού συμψηφισμού στους λογαριασμούς τους. Τα νοικοκυριά αυτά πλέον δεν χρειάζονται άλλη βοήθεια όσο αφορά το ηλεκτρικό ρεύμα. Τι καλύτερο από το να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή φτώχεια αποτελεσματικά και να προωθήσουμε την ενεργειακή δημοκρατία, απλώς αξιοποιώντας τις ανεξάντλητες καθαρές πηγές ενέργειας της χώρας μας; Σε συνδυασμό με επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας στα ευάλωτα νοικοκυριά – αντί επιδοτήσεων κατανάλωσης, όπως είναι το επίδομα θέρμανσης – μπορούμε ακόμα και να εξαλείψουμε την ενεργειακή φτώχεια στη χώρα μας.
- Ενα παράδειγμα ενεργειακής κοινότητας με εικονική αυτοπαραγωγή
- Οι ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές των διαμερισμάτων μίας πολυκατοικίας δημιουργούν μία ενεργειακή κοινότητα με σκοπό την εγκατάσταση και λειτουργία φωτοβολταϊκού συστήματος σε ακίνητο ή σε οικόπεδο, που βρίσκεται σε άλλη περιοχή εντός της Περιφέρειας, με την εφαρμογή εικονικού συμψηφισμού. Η παραγόμενη ενέργεια του φ/β συστήματος θα συμψηφίζεται με τις καταναλώσεις των ιδιοκτητών και θα αφαιρείται από τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειάς τους. Υποθέτοντας ότι οι συνολικές ετήσιες ανάγκες των ιδιοκτητών ανέρχονται σε περίπου 75.000 κιλοβατώρες, προκύπτουν τα εξής:
- Το παραδειγματικό μοντέλο απευθύνεται σε ένα πανελλαδικό Δίκτυο 3.000 οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών οι οποίες εν δυνάμει μπορούν να προωθήσουν ένα ανάλογο σχέδιο στην τοπική τους κοινότητα.
- Στόχος της πρότασης είναι ένα σημαντικό μέρος από αυτές τις οργανώσεις και τους συλλογικούς φορείς (Ομοσπονδίες, οργανώσεις καταναλωτών, ΜΚΟ, Σύλλογοι και άλλες Συλλογικότητες) να αναλάβουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Το ΙΝΜΕΚΟ θα ζητήσει την διάχυση της παραγόμενης τεχνογνωσίας που θα αποκτηθεί, επικοινωνιακά, μέσω αυτού του δικτύου.
