Στα σημερινά προβλήματα που παρουσιάζει το σύστημα της υγείας στη χώρα μας η λύση μπορεί να δοθεί σίγουρα και μέσω της κοινωνικής οικονομίας. Σε μια εποχή που η φτώχεια και η ανέχεια έχουν έρθει στο προσκήνιο, τα κοινωνικά φαρμακεία και τα κοινωνικά ιατρεία των Δήμων, κινούμενα από μια ισχυρή πρωτοβουλία αλληλεγγύης, περιθάλπουν εκατοντάδες άπορους πολίτες. Μάλιστα, τα κοινωνικά φαρμακεία σε σύμπραξη με αγροτικές Κοιν.Σ.Επ. μπορούν να παρασκευάζουν φυτικά φάρμακα και καλλυντικά από βιολογικές καλλιέργειες και να τα διανέμουν είτε δωρεάν είτε με ένα συμβολικό αντίτιμο.
Στον τομέα της υγείας, δραστηριοποιούνται κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί για τη φροντίδα ηλικιωμένων και ομάδων με ειδικά προβλήματα υγείας. Επίσης, έχουν δημιουργηθεί εταιρείες παροχής υπηρεσιών για προσπελάσιμα συστήματα μεταφορών, όπως εταιρείες ταξί και λεωφορείων, καθώς και τεχνικές εταιρίες με εξειδίκευση στην κατασκευή προσπελάσιμων χώρων (κυρίως για άτομα με ειδικές ανάγκες). Τέλος, δραστηριοποιούνται εταιρείες πληροφορικής – παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών για αναπήρους, ηλικιωμένους, κ.ά.
Αυτοδιαχειριζόμενα Ταμεία Υγείας
Η ίδρυση της Ο.Α.Τ.Υ.Ε., το 1996, αποτελεί την πρώτη οργανωτική σύνδεση Ταμείων Υγείας και την πρώτη Ομοσπονδία Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας στην Ελλάδα. Είναι Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα Ταμεία – μέλη του οποίου αριθμούν περίπου 110.000 ασφαλισμένους και 1.000 εργαζόμενους. Τα τέσσερα Ταμεία Υγείας που συνδέθηκαν, λειτουργούν με βάση το αυτοδιαχειριζόμενο πρότυπο, όπου τα μέλη τους σε τακτά χρονικά διαστήματα εκλέγουν τη Διοίκηση, που διαχειρίζεται τους υλικούς και ανθρώπινους πόρους των Ταμείων. Παρέχουν στα μέλη τους υπηρεσίες περίθαλψης υγείας, πλήρη ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, διαθέτουν δε, πολύχρονη πείρα στον τομέα της Προληπτικής Ιατρικής. Δε λαμβάνουν κοινωνικούς πόρους από το Κράτος, είναι μη κερδοσκοπικά, αυτοδιοικούμενα και λειτουργούν με κύριο γνώμονα τις αξίες της αλληλοβοήθειας και της αλληλεγγύης.
Από τους βασικούς στόχους για την Ομοσπονδία αποτελούν, τόσο η ανάπτυξη μιας ουσιαστικής σχέσης εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας ανάμεσα σε γιατρό και ασθενή, όσο και η αντιμετώπιση του φαινομένου της “πολυφαρμακίας” και της αλόγιστης χρήσης φαρμάκων αλλά και της κατάχρησης των ιατρικών υπηρεσιών γενικότερα.
Τα τέσσερα Ταμεία προσφέρουν πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα στα σύγχρονα εξοπλισμένα ιατρεία τους, τα μικροβιολογικά και ακτινοδιαγνωστικά εργαστήρια, καθώς και τα φυσικοθεραπευτήρια που διατηρούν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ καλύπτουν τη νοσηλεία των ασφαλισμένων τους σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και σε συμβεβλημένα ιδιωτικά θεραπευτήρια.
Τα Αυτοδιαχειριζόμενα Ταμεία Υγείας που αποτελούν την Ο.Α.Τ.Υ.Ε, καθώς και η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων, η ΑΙΜ, αποτελούν χαρακτηριστική μορφή Κοινωνικής Οικονομίας, με εξουσία που πηγάζει από τους ίδιους τους εργαζομένους και τα μέλη μας, που μας εκλέγουν σε τακτά χρονικά διαστήματα και παράγουμε έργο το οποίο κρίνεται και αξιολογείται καθημερινά. Η ανάπτυξη των θέσεων και των ενεργειών μας δεν προσβλέπει στο κέρδος, αλλά στο συλλογικό κοινωνικό συμφέρον και τις νοοτροπίες εκείνες που θα το ενθαρρύνουν.
Προσδοκία της Ο.Α.Τ.Υ.Ε. είναι η κατάρτιση και θεσμοθέτηση ενός Ευρωπαϊκού Καταστατικού για τα Αυτοδιαχειριζόμενα-Αλληλοβοηθητικά Ασφαλιστικά Ταμεία Υγείας. Σε σύγκριση με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, τα Αυτοδιαχειριζόμενα Ταμεία Υγείας δεν κάνουν επιλογή των κινδύνων και ως εκ τούτου, στην τρέχουσα περίοδο της κρίσης καλούνται να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερο φάσμα κινδύνων και δυσκολιών. Γι’ αυτό και θεωρούμε δίκαιο να τους παραχωρηθούν υποστηρικτικά ορισμένα πλεονεκτήματα, ώστε να ξεπεραστούν, στο μέτρο του δυνατού, τα προβλήματα και να δοθεί η ώθηση για ενεργό ανάπτυξη. Η εσωτερική αγορά και η νομοθεσία της Ε.Ε. θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά το ζήτημα, ώστε να προωθηθεί η πολλαπλότητα των επιχειρησιακών μοντέλων Κοινωνικής Ασφάλισης, ως βασικό ζήτημα πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να μειωθεί η παροχή προνομίων προς το παραδοσιακό καπιταλιστικό επιχειρηματικό μοντέλο και να παρασχεθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στους φορείς οργανώσεων Κοινωνικής Οικονομίας κάθε μορφής.
Υπάρχει ανάγκη για δημιουργία ενός «ισότιμου πεδίου ανταγωνισμού» που θα παρέχει στα αυτοδιαχειριζόμενα ασφαλιστικά ταμεία υγείας, αλλά και στις ενώσεις και τα ιδρύματα, ισοδύναμα μέσα και ευκαιρίες με εκείνα των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Στο κομμάτι της περίθαλψης υγείας, ένα ευρωπαϊκό καταστατικό για τα Αυτοδιαχειριζόμενα Ταμεία Υγείας θα σημάνει τη λύση που θα ενώσει πραγματικά εκατομμύρια Ευρωπαίους και θα ενοποιήσει την παροχή φροντίδας, εφόσον θα συμβάλει στη διατήρηση και ενίσχυση της αλληλεγγύης, στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων υγείας και στην τοποθέτηση της πρόληψης στο επίκεντρο των δράσεων για την Υγεία, στο πλαίσιο της Ε.Ε.
Κοινωνικά Ιατρεία – Φαρμακεία
Σκοπός των κοινωνικών ιατρείων είναι η παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης και φροντίδας υγείας σε ανασφάλιστους πολίτες, Έλληνες και μετανάστες, και κοινωνικά αποκλεισμένους, άπορους και μακροχρόνια ανέργους, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να ασφαλιστούν και δεν μπορούν να πληρώσουν το σύνολο του κόστους της θεραπείας τους ή των εξετάσεών τους. Κατά περίπτωση δύναται να εξασφαλίζεται δωρεάν και η δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη, νοσηλεία και αποκατάσταση.
Οι ιατροί εξετάζουν τους ασθενείς δωρεάν. Επίσης, τα φάρμακα συλλέγονται είτε από δωρεές είτε από πολίτες που μπορούν να προσκομίσουν φαρμακευτικό υλικό το οποίο δε χρειάζονται. Τέλος, οποιοσδήποτε μπορεί να εργαστεί εθελοντικά για τη λειτουργία του εκάστοτε κοινωνικού ιατρείου (για παράδειγμα γραμματειακή υποστήριξη, καθαριότητα χώρου κ.τ.λ.).
