Κλιματική αλλαγή και δασικές πυρκαγιές – Η σύγκρουση δυο αντιλήψεων, η επιστημονική της διαχείρισης οικοσυστημάτων & η παλιά απλώς πυροσβεστική

Το δάσος ΔΕΝ ΑΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΝΑ ΚΑΕΙ. Ανανεώνεται, προστατεύεται επιτηρείται μόνο αν είναι σε επιστημονική διαχείριση.

Μόνο με τους ανθρώπους του μέσα σε αυτά και κυρίως με τους αγρότες, τους υλοτόμους, τους μελισσοκόμους, τους κτηνοτρόφους, βοσκούς, τους ρητινοσυλλέκτες.

Αναδημοσίευση από dasarxeio.com, άρθρο του Δρ Ελευθέριου Σταματόπουλου,
Δασολόγου-Περιβαλλοντολόγου Μελετητή

Στην Χώρα μας τα τελευταία 23 χρόνια παρατηρούμε μία πολύ μεγάλη αύξηση των καταστροφών από Δασικές Πυρκαγιές. Η κοινωνία μας παραπαίει ανάμεσα σε Πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και σε Πολιτικές ασπόνδυλες χωρίς αρχή –μέση και τέλος και χωρίς πραγματικούς Εθνικούς στόχους.

Ενώ από την μια πλευρά προχωράμε στο κλείσιμο των θερμοηλεκτρικών σταθμών και την εγκατάλειψη του λιγνίτη ως καύσιμου με πολύ μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος, ενώ αναπτύσσουμε χρηματοδοτικά και τεχνικά προγράμματα δάσωσης εγκαταλελειμμένων αγρών, αναδασώσεων κλπ από την άλλη πλευρά η Χώρα μας χάνει 11 πολίτες της τον χρόνο, χιλιάδες στρέμματα δασών και γεωργικών εκτάσεων μόνο από τις Δασικές πυρκαγιές.

Κι ενώ τα προβλήματα στον τομέα οξύνονται όλο και περισσότερο, προκαλούν ουσιαστική ακύρωση και των χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αφού κυριολεκτικά κατασπαταλούν το μεγαλύτερο μέρος των Ευρωπαϊκών εργαλείων χρηματοδότησης σε αγορά Πυροσβεστικού εξοπλισμού.

Ας παρουσιάσουμε λοιπόν τις δύο διαφορετικές λογικές.

Ας παρουσιάσουμε λοιπόν τις δύο διαφορετικές λογικές.

  • Η πρώτη είναι Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΑΣΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ.

Η αντιστροφή της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η κλιματική αλλαγή όπως την λέμε οι περισσότεροι προϋποθέτει, σχηματικά μιλώντας, λιγότερους ρύπους στην ατμόσφαιρα από κάθε είδους καύση και ταυτόχρονα την διατήρηση και αύξηση των διαθέσιμων δασών και οικοσυστημάτων για την απορρόφηση περισσότερων όγκων CO2.

Όταν καίγεται ένα Δάσος δεν ακυρώνεται για πολλά χρόνια ο μηχανισμός απορρόφησης όγκων CO2 από την ατμόσφαιρα, αλλά απελευθερώνονται και τεράστιες ποσότητες. Κι ίσως αυτό να είναι και το χειρότερο.

Ας περιοριστούμε μόνο σε αυτό χωρίς να θέσουμε και πολλά άλλα εξ ίσου σημαντικά ζητήματα όπως το ότι η καταστροφή ενός Δάσους σημαίνει και καταστροφή μέρους της βιοποικιλότητας που διαθέτουμε, ή με άλλα λόγια του διαθέσιμου γενετικού κώδικα που η διαφύλαξή του αποτελεί πρωταρχικό στόχο κάθε Κοινωνίας.

Από πολύ νωρίς η Δασολογική Επιστήμη ανέπτυξε μεθόδους αντιμετώπισης των Δασικών Πυρκαγιών οι οποίες εκσυγχρονίστηκαν με τις εξής Διεθνείς Επιστημονικές παραδοχές :

  1. Ένα Δάσος δεν καίγεται ποτέ ή καίγεται πολύ δύσκολα, όταν είναι σε διαχείριση.

Αυτό σημαίνει ότι αποκομίζεται συνεχώς ξυλώδης όγκος. Μέσω των υλοτομιών απομακρύνεται ο πλεονάζων όγκος. Μόνο που στις υλοτομίες πρέπει να ξέρεις τι κάνεις. Πρέπει να ξέρεις ΠΟΥ υλοτομείς, ΠΟΤΕ υλοτομείς, ΠΟΣΟ και ΠΩΣ υλοτομείς.

Ας πούμε, απομακρύνεις εντατικά ολόκληρο (ή λιγότερο υπόροφο ανάλογα με το είδος του Δάσους -ΠΟΣΟ) τον υπόροφο δεξιά και αριστερά ενός δρόμου που θα σου χρησιμεύσει πιθανώς στις επιχειρήσεις κατάσβεσης μιας Δασικής Πυρκαγιάς (ΠΟΥ). Δημιουργείς δηλ. μία στεγασμένη αντιπυρική λωρίδα όπου μπορείς να κινηθείς με τα πυροσβεστικά σου οχήματα να προετοιμαστείς και να οργανώσεις την άμυνά σου.

ΠΟΤΕ υλοτομείς. Συνήθως τον χειμώνα που δεν έχει κίνδυνο Δασικής Πυρκαγιάς, προσέχοντας να εξασφαλίσεις την αναγέννηση (ΠΩΣ) την νέα γενιά δηλαδή του Δάσους.

Φυσικά οργανώνεις την πλήρη διάνοιξη του δάσους με δρόμους πρόσβασης σε όλο το δάσος αλλά με Δασικούς δρόμους που ορίζονται από διεθνείς προδιαγραφές.

Όπως είναι εύκολα κατανοητό η ΔΑΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ.

Σημειώνουμε ότι παράλληλα προσέχουμε :

– Να εξασφαλίσουμε τα ενδιαιτήματα των άγριων ζώων και της ορνιθοπανίδας (γιατί δεν υπάρχει «Δάσος» είναι και η Ορνιθοπανίδα) .

– Την υπόγεια αποθήκευση νερού, την «καλλιέργεια» των πηγών νερού στο Δάσος με μικρές υδρομαστεύσεις κλπ

– Την προστασία του εδάφους από τις διαβρώσεις την απόσβεση των χειμάρρων με την κατασκευή φραγμάτων και άλλων Αντιχειμμαρικών έργων (τα έργα αυτά Δασολόγοι τα σχεδιάζουν και τα κατασκευάζουν) παράλληλα με προστατευτικές φυτεύσεις.

Αν κάνουμε ολοκληρωμένη διαχείριση των Δασών μας θα έχουμε : Σημαντικές ποσότητες πανάκριβης Βιομηχανικής ξυλείας για την Βιομηχανία μας. Ξυλεία θρυμματισμού και μάλιστα μπορούμε να την θρυμματίζουμε επί τόπου και μετά να μετατρέπεται σε πέλλετ και μπρικέτα ή ινοσανίδες-μοριοσανίδες κλπ, μπορούμε να παράγουμε τα παραδοσιακά καυσόξυλα και κάρβουνα και βέβαια δεκάδες ακόμα Δασικά προϊόντα.

Είναι αυτονόητο ότι η Δασική Διαχείριση «γεννάει» και το σχέδιο Πυροπροστασίας. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι Η ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ.

  1. Όταν πιάσει φωτιά σ’ ένα Δάσος πολύ μεγάλη σημασία έχει η Πρώτη πλήξη της φωτιάς.

Είναι αυτό που έλεγε ο καθηγητής Δασολογίας Σπύρος Ντάφης : Την φωτιά στην αρχή την σβήνεις με ένα ποτήρι νερό (Αργότερα το αντέγραψε και ο κος Φούρλας). Αν αργήσεις το πιθανότερο είναι να ηττηθείς.

Αξιόπιστη Πρώτη πλήξη σημαίνει ότι λειτουργείς βασικά πυροφυλάκια που διαθέτουν όλα τα μέσα επικοινωνίας και παρατήρησης.

Η Χώρα μας έχει πάνω από 200 τέτοια μεγάλα πυροφυλάκια σε αντίστοιχες κορυφές, που επιτηρούν ολόκληρη την Χώρα. Έχει βέβαια και βοηθητικά.

Σήμερα πάντως τα περισσότερα από τα κύρια πυροφυλάκια είτε απαξιώθηκαν είτε δεν λειτουργούν καθόλου. Όσο για τα βοηθητικά, όσα είναι κοντά σε πόλεις λειτουργούν από εθελοντές αλλά δεν έχουν την ορατότητα που έχουν τα κύρια.

Παράλληλα βέβαια πρέπει έχεις σε διασπορά ευέλικτα οχήματα κυρίως μέσα στα Δάση με μια μικρή ομάδα (2-3 άτομα) το κάθε ένα.

Σύμφωνα με τα σχέδια πυροπροστασίας 300-400 τέτοια οχήματα αρκούν για να έχεις σημαντικά αποτελέσματα Πρώτης πλήξης.

  1. Όταν δεν λειτουργήσει η Πρώτη πλήξη, τότε πρέπει από πριν αν έχεις ένα πλήρεςΑΝΤΙΠΥΡΙΚΟ σχέδιο αντιμετώπισης και κυρίως της γραμμής της ΚΥΡΙΑΣ ΠΛΗΞΗΣ.

Πρέπει λοιπόν να ξέρεις πόσες δυνάμεις χρειάζεσαι πότε και που, από πού θα μπουν οι δυνάμεις σου και από πού θα βγουν, που μπορούν να ανεφοδιαστούν ή να ξεκουραστούν χωρίς να βγουν από το δάσος, ποιο τμήμα του δάσους πιθανόν θα θυσιαστεί και τι δεν πρέπει να θυσιαστεί με κανέναν τρόπο. Που θα χρειαστείς ρίψεις εναέριων μέσων για να ταπεινώσουν την φωτιά και να την πλησιάσεις για πλήρη κατάσβεση, που πιθανόν θα κάνεις χρήση αντιπύρ (που έχει ξεχαστεί) και με ποιους, που θα υποχωρήσεις σε εναλλακτικές γραμμές δευτερεύουσας πλήξης… και εκατοντάδες άλλους παράγοντες.

  1. ΤΑ ΔΑΣΗ ΚΑΙΓΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΧΕΙΜΩΝΑ. Όταν δεν προετοιμάσεις τα δάση έτσι ώστε να μην καίγονται τότε να είσαι σίγουρος ότι σύντομα θα καούν.

Επομένως με κάποιον τρόπο πρέπει τον χειμώνα να φροντίζουμε τα Δάση έτσι ώστε να μην καίγονται εύκολα και την αντιπυρική περίοδο να λειτουργούμε τα Πυροφυλάκια και να οργανώσουμε την γρήγορη Πρώτη πλήξη.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΜΕ ΕΜΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΝΑ ΕΙΔΙΚΟ ΣΩΜΑ ΔΑΣΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΕΣΑ Ή ΔΙΠΛΑ ΣΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ.

  • Η δεύτερη, είναι η ισχύουσα Πυροσβεστική αντίληψη

Στην Χώρα μας επικράτησε αυτή η αντίληψη από του 1998 και σχηματικά την λέμε : Πυροσβεστική αντίληψη.

Αυτή περιλαμβάνει τις εξής παραδοχές :

  1. Η Δασοπυρόσβεση είναι απλώς μία φωτιά σαν και τις άλλες. Επομένως αντιμετωπίζεται με τον τρόπο εκείνων που ξέρουν καλά την φωτιά. Δηλαδή την Πυροσβεστική.
  2. Την κάθε φωτιά την αντιμετωπίζουμε μετωπικά ως «φωτιά χώρου» με την χρήση κάθε μέσου που διαθέτουμε. Αδιαφορούμε για τις λεπτομέρειες του χώρου.

Ένα Δάσος είναι απλώς καύσιμη ύλη, ένας ελαιώνας είναι και πάλι καύσιμη ύλη. Μια χορτολιβαδική βλάστηση είναι απλώς μια χορτολιβαδική βλάστηση ανεξάρτητα από το αν είναι ένα αναγεννώμενο Δάσος.

Μία δασική έκταση με θάμνους είναι έκταση με «χαμηλή βλάστηση» χωρίς να μας ενδιαφέρει το τι είδους θάμνοι είναι αυτοί (πχ. Προστατευόμενα είδη κλπ).

  1. Σε κάθε περίπτωση φροντίζουμε πριν από όλα την ασφάλεια του Προσωπικού κατάσβεσης. Μετά σώζουμε πρώτα ανθρώπινες ζωές, έπειτα Περιουσίες και μετά τα Δάση.

Οπότε σε κάθε περίπτωση εκκενώνουμε τους οικισμούς που βρίσκονται στην περίμετρο μιας φωτιάς ανεξάρτητα με το αν οι κάτοικοι μιας περιοχής θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να βοηθήσουν με πολλούς τρόπους.

Η αντίληψη αυτή είναι απλά μια προσέγγιση πυρόσβεσης μιας απλής φωτιάς. Υποβαθμίζει τον κατάσβεσης της Δασικής Πυρκαγιάς ως τρίτης προτεραιότητας με αποτέλεσμα να μην πετυχαίνει ικανοποιητικά και όλους τους άλλους στόχους.

Η λογική αυτή την Περίοδο 1998-2021 έχει οδηγήσει στα εξής αποτελέσματα:

  • 11 Νεκροί συμπολίτες μας κάθε χρόνο. Οι 22 από το προσωπικό κατάσβεσης
  • 13.000.000 καμένα Δάση ! ! !
  • Τεράστιες εκτάσεις καμένων γεωργικών και δενδροκομικών καλλιεργειών
  • Απροσδιόριστος αριθμός καμένων εγκαταστάσεων (σπιτιών, γεωργικών αποθηκών κλπ)
  • Δημιούργησε την μεγαλύτερη Πυροσβεστική Υπηρεσία στον Κόσμο (τηρουμένων των αναλογιών).
  • Έχουμε εξοπλισμό ΧΛΙΔΗΣ με 3.000 Πυροσβεστικά οχήματα και περίπου 50 εναέρια μέσα !!! που πολυχρησιμοποιούνται ακόμα και όταν δεν είναι ανάγκη και πολυδάπανα στην λειτουργία τους. Μάλιστα περίπου τα 30 από αυτά είναι ιδιωτικά ελικόπτερα.
  • Και βέβαια ξοδεύουμε 350 εκατομμύρια ΕΥΡΩ – 1 δις τον χρόνο μόνο για την Δασοπυρόσβεση.

Ο μέχρι σήμερα απολογισμός του έργου της Πυροσβεστικής στον τομέα αυτό, είναι πραγματικά εφιαλτικός και αγγίζει τα όρια της ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΟΡΑΣ.

Η καταστροφή εμβληματικών περιοχών όπως της Αρχαίας Ολυμπίας, μέρους του Αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών, μέρους του αισθητικού δρυοδάσους της Δαδιάς, της Ζαχάρως Ηλείας με τις τραγικές συνέπειες σε ανθρώπινες ζωές, του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας (25.000 στρέμματα καμένο ελατοδάσος ! ! ! -Παγκόσμιο ρεκόρ καμένου Ελατοδάσους), του μέρους του Εθνικού Δρυμού Βάλιας Κάλντας το 2000, του ελατοδάσους του Μαινάλου το 2000 (25.000 στρέμματα ελατοδάσους- ισοφάριση του Ρεκόρ), της Χαλκιδικής το 2006,  η ανεπανάληπτη και ουσιαστικά δύσκολα αντιστρέψιμη σχεδόν ολόκληρου του Ορεινού δασικού συμπλέγματος του Γράμμου και μέρους του Ταϋγέτου, του Πάρνωνα, του Νότιου Πήλιου, της περιοχής Αιγίου, της Νότιας Εύβοιας επίσης με νεκρούς, της Λακωνίας και το κάψιμο για δεύτερη φορά μέσα σε 8 χρόνια ολόκληρου του Ορεινού όγκου της Πεντέλης, της Χίου για περισσότερες φορές των δύο, δείχνουν ανάγλυφα την πραγματικότητα.

Όλοι καταλάβαμε ότι η μονόπλευρη και απαρχαιωμένη Πυροσβεστική αντίληψη δεν λειτουργεί και πρέπει άμεσα να αλλάξει.

Η δράσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μόνο θέμα αναδασώσεων, αλλά διαχείρισης και βέβαια διαχείρισης των Δασών μας.

Το μείζων θέμα της υποχρηματοδότησης της Πρόληψης

Η Χώρα μας ως Χώρα της ΕΕ απολαμβάνει αρκετών προγραμμάτων χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από το τρέχον ΕΣΠΑ, στον ειδικό στόχο «Κλιματική Αλλαγή / Πρόληψη» που μπορεί να χρηματοδοτήσει δράσεις πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών, η χρηματοδότηση για έργα πρόληψης είναι κάτω του 20% του προϋπολογισμού.

Από τα ποσά που έχουν διατεθεί μέχρι σήμερα, προκύπτει ότι το 82% έχει δοθεί για δράσεις καταστολής (κυρίως προμήθειες πυροσβεστικού/μηχανολογικού εξοπλισμού) και μόνο το 18% για δράσεις πρόληψης (π.χ. αντιπυρικές λωρίδες συντήρηση δασοδρόμων, διαχείριση βλάστησης ή εξοπλισμό έγκαιρης ειδοποίησης).

Από την άλλη πλευρά με την διαρκώς αυξανόμενη υποστελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας η αδυναμία απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων είναι χαρακτηριστική και σε πολλές περιπτώσεις.

Με βάση τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος PREVAIL, στο προηγούμενο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013, από τα 87.000.000 ευρώ που ήταν διαθέσιμα στην Ελλάδα για πρόληψη δασικών πυρκαγιών, απορροφήθηκε μόλις το 15%. Αξίζει να σημειωθεί πως στις άλλες Μεσογειακές χώρες το ποσοστό άγγιξε το 80% επί των αντίστοιχων ποσών.

Η ΛΥΣΗ

Σήμερα με τον τρόπο που λειτουργούμε παρατηρούμε το πρωτόγνωρο χαρακτηριστικό είναι ότι καίγονται ολόκληρα πολύτιμα δασικά συμπλέγματα ακόμα και σε δροσερές περιοχές που καίγονται πάρα πολύ δύσκολα. Αυτά τα τελευταία και ιδίως τα ελατοδάση αποκαθίστανται πολύ αργά, ίσως και ποτέ.

Η λανθασμένη και αντιεπιστημονική προσέγγιση της «απλής Πυρόσβεσης» στα δάση έχει ως αποτέλεσμα να εγκαταλείπονται τα Δάση μόνο στα εναέρια μέσα που ποτέ δεν σβήνουν αλλά απλώς ταπεινώσουν ή επιβραδύνουν μια φωτιά. Έτσι οι Δασικές πυρκαγιές τροφοδοτούνται στους δασικούς ορεινούς όγκους που έχουν αφεθεί κυριολεκτικά στην τύχη τους και βέβαια φτάνουν στα χωριά και στις πόλεις ενισχυμένες, οπότε είναι και δύσκολο – αδύνατον να σβηστούν.

Κατά την γνώμη μας οι εξελίξεις στην αλλαγή του κλίματος είναι πολύ πιο γοργές από ότι περιμέναμε και μας έχουν υπερκεράσει ως προς τους ρυθμούς εξέλιξης. Επομένως και το σύστημα Δασοπυρόσβεσης που δημιουργήθηκε από το 1998 αποδεδειγμένα δεν επαρκεί και πρέπει πια να αναπροσαρμοστεί.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΑΣΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Αγαπητοί φίλοι πρέπει να το καταλάβουμε: Η Πυροπροστασία είναι μέρος της Δασοπροστασίας και συνολικά η Δασοπροστασία είναι μέρος της Διαχείρισης δασών.

Ο διαχειριστής του Δάσους ξέρει από πριν και χωρίς άλλη ενημέρωση τα … «περάσματα» στο Δάσος, ξέρει ποιο τμήμα καίγεται πιο γρήγορα, ποιο θα μπορούσε να θυσιαστεί και ποιο πρέπει οπωσδήποτε να σωθεί. Ξέρει που μπορεί να γίνει αντιπύρ και που μπορούν να «σταθούν» οι δυνάμεις κατάσβεσης για να πάρουν «αναπνοές» και που μπορούν να ανεφοδιαστούν με νερό ακόμα και μέσα στο καιγόμενο δάσος. Το κυριότερο ξέρει τους δρόμους διαφυγής.

Πρέπει να μας γίνει συνείδηση ότι η αντιμετώπιση μιας δασικής πυρκαγιάς δεν είναι μια απλή υπόθεση πυρκαγιάς ρουτίνας, είναι μέρος της διαχείρισης και προστασίας των δασών.

Ως υπόθεση λοιπόν Διαχείρισης Δασών, δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει το τεχνικό προσωπικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας παρά το παρατηρούμενο «φιλότιμο» που το χαρακτηρίζει.

Ο Ενιαίος φορέας θα είναι ένστολο και (υπό προϋποθέσεις) ένοπλο σώμα.

Ο Φορέας θα αναλάβει το εξής έργο:

  1. Τον χειμώνα θα προετοιμάζει τα δάση μέσω υλοτομικών και άλλων προγραμματισμένων παρεμβάσεων στη βάση ενός Δασοτεχνικού Διαχειριστικού σχεδίου δασοπροστασίας έτσι ώστε να είναι δύσκολο να καούν.

Το Διαχειριστικό σχέδιο δεν είναι που… έχουμε δεξαμενές κλπ.

Περιλαμβάνει την διαχείριση του Δάσους. Δηλαδή προγραμματίζει τον χρόνο και την ένταση των υλοτομιών που αποτελεί ταυτόχρονα και αφαίρεση της βιομάζας προς παραγωγή ξυλείας.

Περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις για την εξασφάλιση της αναγέννησης των συστάδων, τις ενέργειες για την οικολογική σταθεροποίησή τους, την καλλιέργεια των πηγών νερού κυρίως για την υδροδότηση πόλεων, χωριών ή οικισμών, αλλά και για τις ανάγκες της ίδιας της Δασοπυρόσβεσης. Περιλαμβάνει την εξασφάλιση των ενδιαιτημάτων της ορνιθοπανίδας και των άγριων ζώων και της οικοκλίνης τους.

Περιλαμβάνει προτάσεις της Δασικής οδοποιίας που υπακούει σε ιδιαίτερα επιστημονικά κριτήρια κι όχι στα χούγια του κάθε Στρατηγού. Δεν περνάς ας πούμε έναν δασικό δρόμο από όπου θέλεις, ούτε κι έχει πλάτος 20 μέτρα.

Για παράδειγμα αν είναι να χαράξουμε δρόμους μέσα στην περιοχή διαχείμασης της αρκούδας καλύτερα να το ματαιώσουμε…

Όσο λοιπόν και να θέλουν μερικοί δεν μπορούν να κάνουν και Διαχείριση Δασών.

Όσο και να θέλει η Πυροσβεστική να αποκλείσει τους πάντες από το αντικείμενο, ξέρει καλά ότι δεν μπορεί.

Η επιχειρούμενη σήμερα στα κρυφά οργάνωση του Ενιαίου Φορέα μέσα στην Πυροσβεστική, εκτός από το ότι είναι ένα απ’ ευθείας Πραξικόπημα μια και είναι αντίθετη σε προηγούμενο ομόφωνο πόρισμα της Βουλής (του 1993), δεν πρόκειται να φέρει κανένα αποτέλεσμα.

Είναι μία ακόμα απλή… σπατάλη χρημάτων.

  1. Ο Ενιαίος Φορέας θα συμβάλλει στον συντονισμό με τις υπόλοιπες δυνάμεις κατάσβεσης σε τοπικό επίπεδο και μπορεί να οργανώσει την δράση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Εθελοντών και των Δασικών Συνεταιρισμών.
  2. Ο Φορέας θα επαναλειτουργήσει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ τα πυροφυλάκια
  3. Και βέβαια ο Φορέας το καλοκαίρι θα παρεμβαίνει κατασταλτικά αποκλειστικά όμως στην πρώτη πλήξη της πυρκαγιάς.

Για να γίνει αυτό θα χρησιμοποιεί ευέλικτα οχήματα και σε περίπτωση προβλήματος θα παρεμβαίνουν τα εναέρια μέσα και η  Πυροσβεστική Υπηρεσία η οποία ασφαλώς και θα εξακολουθήσει να αποτελεί τον κορμό της πυρόσβεσης.

Ο Ενιαίος Φορέας δασοπροστασίας έχει ανάγκη στελέχωσης 3000 περίπου ανδρών και γυναικών, (σήμερα 4.000 περίπου άτομα είναι μόνο οι εποχιακοί δασοπυροσβέστες και άλλοι 1.500 αναμένεται να προσλήφθηκαν ήδη στο Πυροσβεστικό Σώμα).

Θα λειτουργεί μέσα στην Δασική Υπηρεσία ή δίπλα της και επομένως έχουμε εξασφαλισμένη χωρίς επιπλέον έξοδα και την περιφερειακή του οργάνωση, χωρίς να υποβληθούμε στα προβλεπόμενα έξοδα δημιουργίας των 80 περιφερειακών κλιμακίων της Πυροσβεστικής. Έχουμε την Περιφερειακή οργάνωση.

Ο Ενιαίος Φορέας δασοπροστασίας εκτός από την ευθύνη της πρώτης πλήξης μιας δασικής πυρκαγιάς θα έχει φυσικά και ευθύνη των επιχειρήσεων της Πρώτης πλήξης μέσα στο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας και μόνο στον δασικό και δευτερευόντως στον αγροτικό χώρο.

Ο συνολικός συντονισμός των επιχειρήσεων θα εξακολουθήσει να ανήκει στο Υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας.

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας δεν είναι ανάγκη να υπάρχει παράλληλα με το Υφυπουργείο. (Άλλη μια σπατάλη χρημάτων). Για ποιον λόγο; Για να βάζει εμπόδια στην απορρόφηση χρημάτων για την πρόληψη;

Ο προτεινόμενος Ενιαίος Φορέας Δασοπροστασίας λειτουργεί με παραλλαγές σε όλες τις μεσογειακές Ευρωπαϊκές χώρες.

Στην Ιταλία και Πορτογαλία υπάρχουν ήδη τα ειδικά ένστολα σώματα. Στην Ιταλία είναι το Guarda forestale και στην Πορτογαλία το Corpo forestal στην Ισπανία το Servicio de prevencion y extintion de incentios forestales ενώ η Γαλλία από καιρό έχει παρόμοιο με την Ισπανία σύστημα.

Κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει βέβαια ότι με την νέα οργάνωση δεν θα έχουμε στο μέλλον Δασικές πυρκαγιές. Θα μετριάσουμε όμως τις συνέπειες όπως το έχουν κάνει οι παραπάνω Ευρωπαϊκές Χώρες  που έχουν παρόμοια Μεσογειακά Οικοσυστήματα.

Το θέμα αυτό είναι μάλλον απλό. Απαιτεί όμως σταθερή Πολιτική βούληση.

Η Πολιτεία θέλει όντως μάχη για την Κλιματική αλλαγή; Πριν από αυτό έχει πειστεί ότι υπάρχει Κλιματική αλλαγή;

Τότε πρέπει να επιδιώκει την προστασία των Δασών. Αυτό σημαίνει ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ.

Το δάσος ΔΕΝ ΑΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΝΑ ΚΑΕΙ. Ανανεώνεται, προστατεύεται επιτηρείται μόνο αν είναι σε επιστημονική διαχείριση.

Μόνο με τους ανθρώπους του μέσα σε αυτά και κυρίως με τους αγρότες, τους υλοτόμους, τους μελισσοκόμους, τους κτηνοτρόφους, βοσκούς, τους ρητινοσυλλέκτες.

Χρειάζεται και η αναδιοργάνωσή της Δασικής Υπηρεσίας που είχε ξεκινήσει το 2002 αλλά ανακόπηκε. Σίγουρα πρέπει σε όλες τις περιοχές να ενισχυθεί βασικά με Επιστημονικό προσωπικό.

Οι περίπου 30 Δασολόγοι-Περιβαλλοντολόγοι και 50 περίπου Δασοπόνοι της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αν μεταταχτούν, αρκούν για τις πρώτες βασικές ανάγκες της αναδιοργάνωσης. Πρέπει όμως σίγουρα να πλαισιωθεί γρήγορα με 200 άτομα Επιστημονικού Προσωπικού χωρίς να χρειάζεται άλλες οικονομικές επιβαρύνσεις.

Τα ευέλικτα οχήματα δασοπυρόσβεσης από την Πυροσβεστική Υπηρεσία θα περάσουν στην Δασική Υπηρεσία οπότε πάλι δεν θα έχουμε επιπλέον έξοδα. Αντίθετα μερικά περιφερειακά κλιμάκια της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας θα συμπτυχθούν σε πολυδύναμα κλιμάκια οπότε θα έχουμε μεγάλη οικονομία σε οικονομικούς πόρους.

Κλείνουμε με μερικές επισημάνσεις της εισαγωγής.

  • Δάσος δεν είναι σύνολο δέντρων μόνο. Είναι ένα οικοσύστημα με πολυλειτουργικές σχέσεις της βιογεωκοινότητάς του με χιλιάδες παράγοντες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
  • Και όταν λέμε «οικοσύστημα» θα πρέπει εκτός των παραπάνω να αντιλαμβανόμαστε ότι όλοι οι παράγοντες του οικοσυστήματος μαζί με τις ανθρώπινές δραστηριότητες, βρίσκονται σε συνεχή δυναμική ισορροπία. Άλλοτε η ισορροπία διαταράσσεται και επικρατεί ένας παράγοντας, για να ανατραπεί (υπό προϋποθέσεις) και πάλι υπέρ ενός άλλου παράγοντα του πολυπαραγοντικού συστήματος αλληλοεπιδράσεων.
  • Όταν λέμε Πυροπροστασία και αντιπυρικά σχέδια εννοούμε πάντοτε ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΑΣΩΝ.