ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η κοινωνική οικονομία είναι  αναγκαία συνθήκη για το ενεργειακό μέλλον, γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί  ένα βιώσιμο ενεργειακό σύστημα για όλες τις κοινωνικές ομάδες χωρίς αποκλεισμούς και ενεργειακή φτώχεια.

Ξεκινώντας το νοητικό ταξίδι από την Προμηθεϊκή φωτιά, φθάνοντας τον ηλεκτρομαγνητισμό και τις άπειρες δορυφορικές ραδιοσυχνότητες στα κινητά μας.

Η «Ενέργεια»  σε όλες τις μορφές της είναι  πηγή ζωής   με  προέλευση  το ζωοδότη Ήλιο. Ενέργεια είναι η τροφή και κάθε κίνηση, ενέργεια και η γνώση.

Ο Αϊνστάιν, στο επίπεδο της φυσικής με τη γνωστή του εξίσωση Ε=mc2, απέδειξε ότι τα πάντα είναι ενέργεια. Αντίστοιχα και στο επίπεδο της οικονομίας η ενέργεια καθορίζει κάθε ανάπτυξη. Οι νέες τεχνολογίες και οι μορφές ενέργειας επέδρασαν καθοριστικά σε όλες τις   φάσεις της πρώτης της δεύτερης και τρίτης βιομηχανικής επανάστασης. Ειδικότερα στη περίοδο της 2ης βιομηχανικής επανάστασης η οποία καθορίστηκε από τα ορυκτά καύσιμα, η συγκέντρωση της ενέργειας στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έδωσε τεράστια ώθηση στην παραγωγή αλλά στο τέλος προκάλεσε πολλές ανισορροπίες όχι μόνο στην οικολογία αλλά και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Τεράστια συγκέντρωση πλούτου από την μια μεριά και από την άλλη διόγκωση της παγκόσμιας φτώχειας. Στη Τρίτη βιομηχανική επανάσταση που διανύουμε σήμερα με τη δυνατότητα άντλησης απευθείας ενέργειας από τον Ήλιο και άλλες ανανεώσιμες πηγές, δημιουργούνται οι συνθήκες για την κατανεμημένη ενέργεια και το δημοκρατικό διαμοιρασμό της.

Από την άλλη πλευρά για πρώτη φορά στην ιστορία οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ( πετρελαϊκές) γίνονται τροχοπέδη στην εξάπλωση των νέων τεχνολογιών του διαμοιρασμού της ενέργειας και της γνώσης, με προφανή στόχο να μη χάσουν τα κέρδη τους από μια νέα βιομηχανία της ενέργειας που ελαχιστοποιεί το κόστος. Επομένως γεννάται ένα ζήτημα οι τοπικές κοινωνίες να υπερασπιστούν  το κοινωνικό όφελος έναντι εκείνων που εμποδίζουν την διάχυση στις τεχνολογικές καινοτομίες και την κατανεμημένη ενέργεια.  

Με ποιο τρόπο οι τοπικές κοινωνίες θα πάρουν αυτή την υπόθεση στα χέρια τους; Η απάντηση είναι δημιουργώντας ενεργειακές κοινότητες αυτόνομης παραγωγής και διαμοιρασμού της ενέργειας. Περνάμε σε μια εποχή όπου γίνεται εφικτή η οριζόντια διαχείριση της ενέργειας και  παραγω-κατανάλωση από τους ίδιους τους καταναλωτές οι οποίοι μπορούν να είναι μέτοχοι, παραγωγοί, και καταναλωτές οργανώνοντας  ενεργειακούς και καταναλωτικούς συνεταιρισμούς..

Θεσμικά ο νέος νόμος  4513 φεκ α’ 9/23.01.2018  για τις «ενεργειακές κοινότητες» και ενεργειακούς συνεταιρισμούς στη χώρα μας ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο προς αυτή την κατεύθυνση αλλά είμαστε εντελώς στην αρχή.

Με βάσει το νέο θεσμό που αναφέρεται στις  ενεργειακές κοινότητες μπορούν να εξασφαλίσει δωρεάν ενέργεια στους Δήμους και ταυτόχρονα την πρακτική εμπειρία να οργανωθούν στο συνεργατικό μοντέλο και την κοινωνική οικονομία σε μια σειρά από τομείς τοπικής Ανάπτυξης.

Πρακτικά μια σχετική επένδυση μπορεί να  εξασφαλίσει ενεργειακή αυτάρκεια σε δημοτικά κτίρια και σχολεία, αλλά να γίνει και ζωντανό παράδειγμα ώστε να οργανωθούν οι δημότες στην συνεργατική παραγωγή ενέργειας να εξοικονομήσουν σημαντικούς πόρους για κάθε νοικοκυριό.

Οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, οικολογικές, πολιτιστικές, καταναλωτικές και ανθρωπιστικές μπορούν να παίξουν σπουδαίο και αποφασιστικό ρόλο στην κινητοποίηση των πολιτών καθώς διαθέτουν το ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ εμπιστοσύνης που χρειάζεται ώστε να δημιουργηθούν αστικοί Συνεταιρισμοί ενέργειας όπως προβλέπει ο νέος νόμος.

Στους Συνεταιρισμούς αυτούς μπορούν να συμμετέχουν από κοινού η και ξεχωριστά Δήμοι νομικά τους πρόσωπα και δημότες.

Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μπορεί να γίνει σε στέγες αλλά και φωτοβολταικά πάρκα. Από πληροφορίες που συγκεντρώσαμε η επένδυση για κάθε νοικοκυριό κυμαίνεται σε 2.000 με 3.000 Ε. και το όφελος απόδοσης γύρω στο 15% το χρόνο. Άρα απόσβεση κεφαλαίου σε λιγότερο από 5 χρόνια.